لوپوس و بارداری:

لوپوس یک بیماری مزمن است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن قادر به ایجاد تمایز بین سلول‌های سالم بدن و مهاجمان خارجی نباشد؛ در این حالت، بدن به سلول‌های خودی حمله می‌کند. این امر می‌تواند به التهاب، درد و آسیب اعضای حیاتی بدن منجر شود. علائم لوپوس دوره‌ای است و در فواصل زمانی مختلف تغییر می‌کند. شکل‌گیری نطفه در دوره بهبودی شانس داشتن یک بارداری سالم و به دنیا آوردن یک نوزاد سالم را دوچندان می‌کند.

خانم‌های باردار مبتلا به لوپوس در مقایسه با خانم‌های سالم 3 تا 5 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی قرار دارند. این عارضه در خانم‌هایی که مشکل کلیوی دارند بیشتر رخ می‌دهد. دیابت نیز یک عامل خطر است.
سندرم هلپ: این سندرم یک اختلال کبدی حاد است که باعث لخته شدن خون در کبد می‌شود و معمولا در خانم‌های مبتلا به پره اکلامپسی و تقریبا در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد.

زایمان زودرس: حدود یک چهارم از خانم‌های باردار مبتلا به لوپوس زایمان زودرس را تجربه می‌کنند. خانم‌های مبتلا به لوپوس آریتماتوی سیستمیک در معرض خطر بیشتری هستند.

اکثر نوزادان در معرض هیچ خطری نیستند؛ یعنی هیچ خطری از جمله بروز نواقص مادرزادی آنها را تهدید نمی‌کند.

خانم‌هایی که در زمان کنترل لوپوس اقدام به بارداری کرده بودند، اغلب بارداری سالمی را سپری کرده و یک نوزاد سالم به دنیا آوردند. همچنین هیچ عارضه‌ای مادر و نوزاد را تهدید نکرده است.

حدود 2 درصد از مادران مبتلا به لوپوس از وجود یک پادتن در خون خود بهره می‌برند که نوزادشان را از ابتلا به لوپوس در امان نگه می‌دارد. این بیماری عوارض گوناگونی از جوش صورت و کمبود گلبول‌های خون گرفته تا مشکلات قلبی حاد را به دنبال دارد. از این رو، تمام خانم‌های باردار مبتلا به لوپوس اریتماتوی سیستمیک باید به طور منظم تحت معاینه قرار بگیرند. بیشتر اوقات، علائم خفیف پس از گذشت 6 ماه برطرف شده و نوزاد در سلامت کامل به سر خواهد برد. عوارض جدی‌تر نیز در دوران بارداری معاینه شده و در صورت نیاز پس از تولد درمان خواهند شد.

اگر لوپوس اریتماتوی سیستمیک شما رو به بهبودی باشد، به احتمال زیاد در طول 9 ماه بارداری به مشکل خاصی بر نخواهید خورد. با این حال، اگر لوپوس شما فعال بماند یا دچار عوارض حاد شوید، باید با تیم پزشکی خود مشورت کنید تا در صورت نیاز سریعا تحت درمان قرار بگیرید. این کار بهترین و ایمن‌ترین روش برای حفظ سلامت مادر و کودک است. همانطور که روند درمان لوپوس در خانم‌های غیرباردار متفاوت است، پروسه درمان در خانم‌های باردار نیز به اشکال مختلف انجام می‌گیرد. به عبارت دیگر، هیچ روند درمانی مشخصی برای خانم‌های باردار وجود ندارد که بر روی همه موثر باشد. 

در هر نوبت، پزشک یک سری آزمایش مانند نمونه خون، تست ادرار و چکاپ قلب می‌گیرد تا از وضعیت وعلائم لوپوس مطمئن شود و در صورت نیاز از درمان دیگری استفاده کند. همچنین ممکن است در طول دوره بارداری خود بارها سونوگرافی شوید تا پزشک از هر مشکلی مطلع شود. اگر سطح بسیار بالایی از پادتن‌های مرتبط با لوپوس در خون‌تان مشاهده شود یا در یکی از تلاش‌های قبلی خود برای بارداری شکست خورده باشید، پزشک ممکن است برای‌تان آسپرین و هپارین تجویز کند تا به صورت روزانه مصرف کنید. 

داروهایی که برای درمان لوپوس به کار گرفته می‌شوند، (مانند هیدروکسی کلروکین) در طول بارداری نیز قابل مصرف هستند. مصرف سایر داروها (مانند متوترکسات و سیکلوفسفامید، سایتوکسان) در طول باردرای خطر دارند. از این رو، توصیه می‌شود که از مصرف آنها خودداری کنید. این پزشک است که بهترین تصمیم را برای شما و نوزادتان می‌گیرد.

اگر دچار خستگی، درد یا سایر علائم مربوط به بیماری لوپوس هستید (مانند ریزش مو، تب، سردرد، تورم مفاصل، کم‌خونی و زخم شدن دهان)، بهتر است به پزشکتان اطلاع دهید تا در نوبت بعدی معاینه شوید. اگر در اواخر دوران بارداری خود هستید و نمی‌توانید حرکت جنین را درون رحم احساس کنید یا از حالت تهوع و تورم مفاصل -علائم پره اکلامپسی- رنج می‌برید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. مراقبت از خویش اهمیت بسیاری دارد. اگر زود خسته می‌شوید، سعی کنید بیش از پیش به خود استراحت دهید. 

همچنین توجه داشته باشید که احتمال بروز علائم لوپوس یا عود کردن لوپوس اریتماتوی سیستمیک پس از زایمان نیز وجود دارد. بنابراین، بهتر است پس از زایمان هم تا مدتی تحت نظر باشید. در تمام جلسات معاینه حاضر شوید، حتی اگر سخت‌تان است با نوزاد جابه‌جا شوید. همچنین باید توجه بیشتری به علائم دوران بارداری خود داشته باشیدتا در صورت بروز مجدد سریعا درمان را آغاز کنید.

منابع: کتاب ویلیامز، www.hidoctor.ir

گردآورندگان: سارا عظیما "عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س) ، سیده سمانه موسوی "مدیر روابط عمومی بیمارستان حافظ"